Η ένορκη βεβαίωση αποτελεί κρίσιμο αποδεικτικό μέσο στη διαδικασία των πολιτικών δικών, ιδιαίτερα κατά την εκδίκαση αγωγών, ασφαλιστικών μέτρων ή και ενδίκων μέσων. Η σωστή χρήση της μπορεί να ενισχύσει καθοριστικά τη θέση ενός διαδίκου. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η ένορκη βεβαίωση καθίσταται απαράδεκτη, είτε για λόγους τυπικούς είτε ουσιαστικούς. Το παρόν άρθρο αναλύει πότε αυτό συμβαίνει και τι ενστάσεις μπορεί να υποβάλει το αντίδικο μέρος.
Η θεματολογία της ένορκης βεβαίωσης ανήκει στο Αστικό Δικονομικό Δίκαιο, και πιο συγκεκριμένα στον κλάδο που αφορά τη διαδικασία απόδειξης ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων.
Αναλυτικά:
Η ένορκη βεβαίωση προβλέπεται στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ΚΠολΔ), στα άρθρα 421–424.
Εντάσσεται στην αποδεικτική διαδικασία, δηλαδή στη διαδικασία με την οποία αποδεικνύονται τα πραγματικά περιστατικά κατά τη διάρκεια μιας πολιτικής δίκης (π.χ. διαφορές μεταξύ ιδιωτών, οικογενειακές διαφορές, εργατικές διαφορές, εμπορικές διαφορές).
Αποτελεί έγγραφο αποδεικτικό μέσο, αλλά με αυστηρές δικονομικές προϋποθέσεις για να γίνει δεκτή.
Άρα, η θεματολογία της ένορκης βεβαίωσης δεν ανήκει στο ουσιαστικό αστικό δίκαιο, ούτε στο ποινικό ή διοικητικό, αλλά στο Αστικό Δικονομικό Δίκαιο.
Η ένορκη βεβαίωση είναι η κατάθεση μάρτυρα ενώπιον ειρηνοδίκη ή συμβολαιογράφου, παρουσία ή μη του αντιδίκου, για ζητήματα που σχετίζονται με υπόθεση που εκκρεμεί ή επίκειται στο δικαστήριο. Προβλέπεται στα άρθρα 421-424 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ΚΠολΔ).
Αποτελεί συχνό μέσο απόδειξης κυρίως σε διαδικασίες:
ασφαλιστικών μέτρων
ανακοπών
εργατικών διαφορών
διατροφικών αγωγών
υποθέσεων με περιορισμένα αποδεικτικά μέσα
Για να είναι παραδεκτή και να ληφθεί υπόψη από το δικαστήριο, μια ένορκη βεβαίωση πρέπει:
Να έχει γίνει πριν την συζήτηση της υπόθεσης.
Να έχει κατατεθεί στο φάκελο της δικογραφίας.
Να έχει επιδοθεί στον αντίδικο η κλήση για την κατάθεση, τουλάχιστον δύο εργάσιμες ημέρες πριν.
Να μην έχει δοθεί από πρόσωπο που δεν μπορεί να εξεταστεί ως μάρτυρας (π.χ. συγγενής, πληρεξούσιος, μάρτυρας από άλλη βεβαίωση).
Να μην παραβιάζει τη διαδικαστική τάξη (π.χ. αριθμός μαρτύρων, χρόνος κατάθεσης).
Η ένορκη βεβαίωση κρίνεται απαράδεκτη όταν παραβιάζονται οι παραπάνω προϋποθέσεις. Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι είναι:
1. Έλλειψη κλήσης του αντιδίκου
Αν ο διάδικος που την προσκομίζει δεν καλέσει με επίσημη κλήση τον αντίδικο να παραστεί στην κατάθεση, τότε η βεβαίωση δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη.
2. Μάρτυρας που δεν έχει δικαίωμα να καταθέσει
Αν η βεβαίωση έχει ληφθεί από συγγενή εξ αίματος ή εξ αγχιστείας, ή από πληρεξούσιο δικηγόρο του διαδίκου, τότε θεωρείται μη νόμιμη.
3. Υπέρβαση επιτρεπόμενου αριθμού μαρτύρων
Σε ορισμένες διαδικασίες, επιτρέπεται η προσκόμιση έως 3 βεβαιώσεων ανά διάδικο. Εάν υπερβαθεί αυτός ο αριθμός, η επιπλέον βεβαίωση απορρίπτεται ως απαράδεκτη.
4. Κατάθεση μετά τη συζήτηση της υπόθεσης
Οποιαδήποτε ένορκη βεβαίωση που δίνεται μετά τη συζήτηση θεωρείται εκπρόθεσμη και δεν μπορεί να αξιοποιηθεί.
5. Αόριστο ή ανακριβές περιεχόμενο
Αν το περιεχόμενο είναι γενικόλογο, χωρίς αναφορά σε πραγματικά περιστατικά ή με αντιφάσεις, μπορεί να μην έχει αποδεικτική αξία.
⚖️ Ενστάσεις κατά ένορκης βεβαίωσης
Ο διάδικος που επιθυμεί να αμφισβητήσει ένορκη βεβαίωση του αντιδίκου μπορεί να προβάλλει τις εξής ενστάσεις:
➤ Ένσταση απαραδέκτου
Υποβάλλεται όταν παραβιάστηκαν τυπικοί κανόνες:
Δεν έγινε κλήση
Κατατέθηκε εκπρόθεσμα
Δεν επιτρεπόταν ο μάρτυρας
Το δικαστήριο την απορρίπτει χωρίς να μπει στην ουσία.
➤ Ένσταση αναξιοπιστίας μάρτυρα
Προβάλλεται όταν ο μάρτυρας έχει έννομο συμφέρον στην έκβαση της δίκης ή έχει στενή σχέση με τον διάδικο.
Το δικαστήριο εκτιμά την αξιοπιστία κατά την ελεύθερη κρίση του.
➤ Ένσταση αοριστίας ή ανακρίβειας
Αφορά το περιεχόμενο της βεβαίωσης: ασαφές, αντιφατικό ή ελλιπές. Στην περίπτωση αυτή δεν αποκλείεται, αλλά υποβαθμίζεται η αποδεικτική της αξία.
Πάντα να καλείτε εγκαίρως τον αντίδικο με επίδοση από δικαστικό επιμελητή.
Προτιμήστε αμερόληπτους μάρτυρες με προσωπική γνώση των περιστατικών.
Μην βασίζεστε αποκλειστικά σε βεβαιώσεις – συνδυάστε με άλλα αποδεικτικά μέσα.
Ελέγχετε την νομολογία για την αποδοχή ή μη τέτοιων βεβαιώσεων σε παρόμοιες υποθέσεις.
Διατηρείτε τεκμηριωμένη απόδειξη της επίδοσης της κλήσης.
Πόσες ένορκες βεβαιώσεις μπορώ να καταθέσω;
Στις περισσότερες υποθέσεις, μέχρι τρεις ανά πλευρά, εκτός αν ο νόμος προβλέπει διαφορετικά.
Αν δεν κληθεί ο αντίδικος, τι συνέπειες υπάρχουν;
Η βεβαίωση απορρίπτεται ως απαράδεκτη και δεν λαμβάνεται υπόψη από το δικαστήριο.
Μπορώ να δώσω ένορκη βεβαίωση υπέρ φίλου μου;
Αν και δεν απαγορεύεται ρητά, ενδέχεται να προβληθεί ένσταση αναξιοπιστίας λόγω στενής σχέσης.
Αν λείπει η κλήση αλλά ο αντίδικος παρίσταται στην κατάθεση;
Ακόμα και τότε, το ένδικο μέσο παραμένει απαράδεκτο αν δεν έχει προηγηθεί έγκυρη και έγκαιρη επίδοση.
Αν έχεις επιχείρηση ή είσαι δικηγόρος που βασίζεται συχνά σε ένορκες βεβαιώσεις, η ορθή χρήση και κατανόηση του νομικού πλαισίου είναι κρίσιμη για την έκβαση κάθε υπόθεσης.
© Yaza All Rights Reserved By EnvyTheme